List przewozowy – czym jest, do czego służy?

List przewozowy jest to dokument handlowy, który stosuje się m.in. przy imporcie towarów. Dotyczy różnych środków transportu, a więc zarówno transportu morskiego, lotniczego, jak i kolejowego. Co to jest list przewozowy i do czego służy? Na te i wiele innych pytań odpowiadamy w poniższym artykule. Zapraszamy do lektury!

Spis treści:

1. Co to jest list przewozowy?
2. Jaką funkcję pełni list przewozowy?
3. Co musi zawierać list przewozowy?
4. List przewozowy – rodzaje
5. Kto musi przygotować dokumenty przewozowe?

Co to jest list przewozowy?

List przewozowy (niekiedy nazywany również etykietą) jest to jeden z najważniejszych dokumentów w imporcie z Chin, bez którego nie można byłoby nadać żadnej przesyłki. Stanowi on potwierdzenie odebrania paczki od nadawcy przez firmę przewozową. W liście przewozowym znajdują się informacje, które pozwalają na identyfikację przesyłki.

Jaką funkcję pełni list przewozowy?

Można wyróżnić trzy funkcje, jakie pełni list przewozowy:

1. Informacyjna – list przewozowy zawiera bowiem szereg danych (w tym dane osobowe czy adresowe itd.).

2. Dowodowa – list przewozowy może bowiem stanowić dowód w przypadku zaginięcia czy zniszczenia paczki w transporcie. Dzięki temu dokumentowi można w szybki i prosty sposób sprawdzić, co się stało i gdzie znajduje się przesyłka.

3. Legitymacyjna – list przewozowy to także dokument, umożliwiający odbiór przesyłki. Jest także bardzo ważnym dokumentem celnym, niezbędnym podczas odpraw.

Co musi zawierać list przewozowy?

W liście przewozowym muszą znaleźć się wszystkie informacje dotyczące przesyłki kurierskiej. Są to dane, które mają pozwolić na identyfikację paczki i odróżnienie jej od innych. Co w takim razie należy zawrzeć w liści przewozowym? Poniżej znajdziesz pełną listę informacji:

• dane i adres nadawcy
• dane i adres odbiorcy
• dane i adres przewoźnika
• specyfikacja towarowa, czyli dane na temat rodzaju przesyłki oraz sposobu jej opakowania
• data i miejsce przyjęcia przesyłki do transportu i przewidywane miejsce wydania
• data i miejsce wystawienia dokumentu
• instrukcja dotycząca formalności związanych z odprawą celną
• koszt przesyłki
• liczba przedmiotów w paczce, ich numery oraz cechy
• dokument CMR, czyli oświadczenie wskazujące, że transport podlega przepisom konwencji CMR (ang. Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road)
• waga brutto przesyłki

List przewozowy – rodzaje

Zacznijmy od kolejowych listów przewozowych, stanowiących dokument potwierdzający odbiór przesyłki przez przewoźnika transportu kolejowego międzynarodowego, jakimi są list CIM i SMGS. Pierwszy z nich obejmuje tereny Europy Zachodniej, natomiast drugi stosowany jest w przewozie przesyłek z i do krajów Europy Wschodniej oraz państw Dalekiego Wschodu, stąd też jest on stosowany przy imporcie z Chin krok po kroku. Warto również nadmienić, że poza językiem nadania, list CIM powinien być przygotowany w języku niemieckim, francuskim lub włoskim, natomiast list SMGS w języku chińskim lub rosyjskim. List przewozowy CIM sporządzany jest w 5 egzemplarzach, zaś SMGS w 6.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, w jaki sposób wystawia się list przewozowy CIM, zapoznaj się z konwencją COTIF. Interesuje Cię natomiast, w jaki sposób przygotować list SMGS? Przeczytaj umowę SMGS 1951.

Z kolei dla transportu lotniczego stosuje się lotniczy list przewozowy AWB. Stanowi on zobowiązanie do dostarczenia przesyłki odbiorcy, który wskazany jest w liście. Dzieli się na dwa rodzaje, a mianowicie:

• HAWB (House Air Waybill) – wystawiany jest przez spedytora eksporterowi,

• MAWB (Master Air Waybill) – wystawiany jest przez przewoźnika spedytorowi, który w tym przypadku jest jednocześnie nadawcą.

Powinien on zostać sporządzony w języku angielskim, w trzech egzemplarzach (wymagających kopii) – każdy z nich różni się kolorem. Dokument w kolorze zielonym przeznaczony jest dla przewoźnika, w kolorze niebieskim dla nadawcy, zaś w kolorze różowym dla odbiorcy. Warto również dodać, że na liście przewozowym AWB znajduje się 11-cyfrowy numer, który stanowi oznaczenie firmy przewozowej.

Dla transportu morskiego stosuje się morski list przewozowy, czyli konosament. Nie jest to wyłącznie standardowy list przewozowy, ale także forma papieru wartościowego. Wystawia go przewoźnik na prośbę nadawcy. Jeden egzemplarz tego dokumentu otrzymuje odbiorca, dzięki czemu może on odebrać przesyłkę, kiedy dotrze ona do wyznaczonego miejsca.

Ze względu na typ odbiorcy, konosament można podzielić na trzy następujące rodzaje:

• konosament imienny – dokument przewozowy wystawiany na konkretnego odbiorcę. Odbiorca wskazywany jest w takiej sytuacji przez frachtującego, a uprawnienia przenoszone są na nabywcę w drodze cesji.

• konosament na okaziciela – dokument przewozowy wystawiany na odbiorcę, który dysponuje jego oryginałem. Uprawnienia zostają w tym przypadku nadane poprzez fizyczne przekazanie dokumentu.

• konosament na zlecenie – dokument przewozowy wystawiany jest na zlecenie nadawcy, a uprawnienia nadawane są w drodze indosu, czyli żyrowania.

Ponadto konosament można podzielić pod kątem drogi transportu na: konosament zwykły oraz konosament przeładunkowy.

Kto musi przygotować dokumenty przewozowe?

Warto mieć świadomość, że niektóre firmy kurierskie przygotowują list przewozowy samodzielnie. Niestety, jest to naprawdę rzadkość. W przypadku większości przewoźników trzeba przygotować go we własnym zakresie. Jak sytuacja wygląda w praktyce? Sprawdź!

• List przewozowy DHL – nadawca ma obowiązek przygotować go we własnym zakresie.

• List przewozowy DPD – nadawca ma obowiązek przygotować go we własnym zakresie.

• List przewozowy GLS – w niektórych przypadkach to kurier GLS dostarcza list przewozowy, jednak nie dotyczy to wszystkich przesyłek zagranicznych, dlatego należy wcześniej upewnić się, czy firma oferuje wydruk listu przewozowego dla wybranej lokalizacji.

• List przewozowy InPost – nadawca ma obowiązek przygotować go we własnym zakresie.

• UPS list przewozowy – nadawca ma obowiązek przygotować go we własnym zakresie.

• FedEx list przewozowy – nadawca ma obowiązek przygotować go we własnym zakresie.

• List przewozowy Poczta Polska – na zlecenie nadawcy Poczta Polska przygotowuje dokumenty przewozowe (list przewozowy i etykietę) i dostarcza do miejsca nadania za dodatkową opłatą. Dotyczy to jednak wyłącznie usługi wywozowej z terenu Rzeczypospolitej Polskiej.